Tuly Salumu

Lezingen

1. Lezing over Bintje voor anderstalige nieuwkomers (NT2)

Wil je jouw NT2-cursisten literair onderdompelen op een manier die voor hen herkenbaar en betekenisvol is? Dan is Tuly's lezing over haar debuutroman Bintje waarschijnlijk iets voor jou. Nederlandstalige literatuur lezen is voor anderstalige nieuwkomers immers de ideale manier om meer grip te krijgen op onze taal. Verhalen zijn namelijk universeel: we vinden ze in alle culturen, mondeling én schriftelijk.

Migratie kan eenzaam en verdrietig zijn. Mensen komen toe in een land waarvan ze de taal en de gebruiken niet kennen. Herkenbare verhalen kunnen troost brengen. Jammer genoeg zijn ze schaars in de Nederlandse literatuur (en zeker in Vlaanderen), al lijkt er de laatste jaren wel iets te bewegen. 'Dochter van de dekolonisatie' van Nadia Nsayi, 'Kruimeldief' van Hind Eljadid, de romans van Mohamed Ouaamari, 'Jaguarman' van Raoul de Jong, het werk van Sholeh Rezazadeh ... Er zijn steeds meer auteurs met roots in het buitenland die over hun eigen achtergrond schrijven. Als nieuwkomer is het echter moeilijk om de weg te vinden naar die verhalen. Tuly's lezing is een soort van ‘gids’. Samen met de deelnemers buigt ze zich over de verschillende thema’s uit haar debuutroman 'Bintje'. Ze leest telkens een passend fragment voor uit haar boek en vraagt nadien aan de aanwezigen wat hun ervaringen met het thema zijn. En passant toont ze hen de weg naar andere interessante romans.

Een greep uit de thema’s:

• Racisme (Leestip: 'Lotgenoten' van Sabrine Ingabire / Luistertip: 'De plantage van mijn voorouders')
• Schijnhuwelijk (Leestip: 'Het derde huwelijk' van Tom Lanoye)
• De zoektocht naar een job als nieuwkomer (Leestip: 'Weggaan' van Tahar Ben Jelloun)
• Je best doen als immigrant, "één van 'de goeie' zijn" (Luistertip: 'Een van de goeie' van Nadia Kara)
• Kroeshaar (Leestip voorkinderen: 'Brown Girl Magic' van Dalilla Hermans en 'Idje wil niet naar de kapper' van Michael Middelkoop)
• Je buitenlandse naam en cultuur doorgeven aan je kinderen (Leestip: 'Een verzwegen leven' van Eva Kamanda en Kristof Bohez)
• De idealisering van witte mensen (Leestip: 'God sta het kind bij' van Toni Morisson en 'Witte orde' van Sibo Kanobana)

De NT2-cursisten zijn idealiter al wat meer gevorderd, al kan Tuly de taal makkelijk aanpassen naargelang het niveau van de groep. Voor cursisten uit 1.1 en 1.2 is deze lezing nog te moeilijk.  

2. Lezing over Bintje voor jongeren

Wil je jouw leerlingen literair onderdompelen op een verbindende manier? Dan is Tuly's lezing over haar debuutroman Bintje waarschijnlijk iets voor jou. Het lezen van Nederlandstalige literatuur van auteurs met een migratieachtergrond is een belangrijke hefboom. Het biedt leerlingen met buitenlandse roots niet alleen herkenning, maar ook troost en zelfs meer zelfkennis. Ook voor autochtone leerlingen is het een grote meerwaarde. Door andere perspectieven te lezen, krijgen ze niet alleen meer begrip en empathie voor hun leeftijdsgenoten met een migratieachtergrond, het geeft hen ook een breder en meer genuanceerd mensbeeld.

Jammer genoeg zijn romans en boeken geschreven vanuit een migratieperspectief schaars in de Nederlandse literatuur (en zeker in Vlaanderen), al lijkt er de laatste jaren wel iets te bewegen. 'Dochter van de dekolonisatie' van Nadia Nsayi, 'Kruimeldief' van Hind Eljadid, 'Lotgenoten' van Sabrine Ingabire, de romans van Mohamed Ouaamari, 'Jaguarman' van Raoul de Jong, het werk van Sholeh, Rezazadeh en Ish Ait Hamou ... Er zijn steeds meer auteurs met roots in het buitenland die over hun eigen achtergrond schrijven. Als jongere in ons land is het echter niet eenvoudig om de weg te vinden naar die verhalen. Tuly's lezing is een soort van ‘gids’. Samen met de leerlingen buigt ze zich over de verschillende thema’s uit haar debuutroman 'Bintje'. Ze leest telkens een passend fragment uit haar boek voor en vraag nadien aan de aanwezigen wat hun ervaringen met het thema zijn. En passant toont ze hen de weg naar andere interessante romans.

Een greep uit de thema’s:

• Racisme (Leestip: 'Lotgenoten' van Sabrine Ingabire / luistertip 'De plantage van mijn voorouders')
• Je niet thuis voelen (Leestip: 'Araya' van Chrostin)
• Huishoudelijk geweld (Leestip: 'Beste mevrouw Eva' van Valentijn De Heer en 'Moederland' van Milouska Meulens)
• Je best doen als immigrant, "één van 'de goeie' zijn" (Luistertip: 'Een van de goeie' van Nadia Kara)
• Kroeshaar (Leestip voor hun kinderen: 'Brown Girl Magic' van Dalilla Hermans en 'Idje wil niet naar de kappers' van Michael Middelkoop)
• De idealisering van witte mensen (Leestip: 'God sta het kind bij' van Toni Morisson en 'Witte orde' van Sibo Kanobana)

Bintje is geschikt voor lezers uit de derde graad. Een lezing voor jongere leerlingen is mogelijk in overleg, maar dat kan gewerkt worden rond fragmenten in plaats van het hele boek.

3. Lezing over Bintje rond ‘gemengd’ ouderschap voor volwassenen

Of je nu thuis een baby’tje hebt, een puberende peuter of een nukkige tiener, kinderen opvoeden is geen sinecure en elke ontwikkelingsfase stelt ouders voor specifieke uitdagingen. Er zijn heel veel tips en tricks te vinden online en offline, van voedingsadvies bij de eerste tandjes tot hoe je best grenzen stelt bij tieners. Ouders van buitenlandse of ‘gemengde’ afkomst hebben daarenboven nog een aantal andere uitdagingen. Hoe voed je je kind op in een witte en gepolariseerde samenleving? Hoe reageer je als je kind racistische dingen zegt? Welke rol speelt huidskleur in de identiteitsvorming van je kind, en hoe kan je hem of haar opvoeden tot een zelfverzekerd individu dat zijn of haar buitenlandse roots omarmt? Helaas wordt er bitterweinig over dergelijke zaken gesproken of geschreven. Vreemd, want in België heeft 1 op 5 mensen (20,6%) een migratieachtergrond (Statbel, 2022). In een grote stad als Gent heeft zelfs de helft van de kinderen tussen 0 en 0 jaar buitenlandse wortels. Toch is er geen publiek debat over de kansen en de valkuilen bij hun opvoeding.

Samen met haar publiek buigt Tuly zich over deze thematiek aan de hand van fragmenten uit Bintje. Er wordt samen (voor)gelezen en op zoek gegaan naar de mechanismen achter het gedrag van het hoofdpersonage Bintu. Hierbij haalt Tuly boeken aan als 'Witte Onschuld' van Gloria Wekker en 'Witte orde' van Sibo Kanobana aan, maar ook ‘moederliteratuur’ zoals 'Nachtouders' van Saskia De Coster, 'Moederland' van Milouska Meulens en werk van buitenlandse auteurs zoals 'De Argonauten' van Maggie Nelson en 'Nonfiction' van Julie Myerson.

Ook praat ze over haar kijk op autofictie, een genre waarop de laatste tijd veel kritiek is. Onterecht vindt Tuly, want voor haar is de krachtigste literatuur ook altijd heel erg persoonlijk, op een manier die het particuliere overstijgt. Ze verwijst hierbij ook naar haar essay dat rond Moederdag zal worden gepubliceerd in Trouw: "Ik schrijf over mijn kinderen: maakt dat me een slechte moeder?".

4. Extra

Tijdens elke lezing vertelt Tuly ook waarom het zo belangrijk is om ruimte te maken voor nieuwe perspectieven in de Nederlandstalige literatuur. Om dit te schetsen, verwijst ze naar de beroemde lezing van auteur Chimamanda Ngozie Adichie: 'The danger of a single story'. Een auteur van kleur zal automatisch andere accenten leggen en inhouden aanraken dan een witte auteur, net zoals vrouwelijke auteurs vanuit een andere insteek vertrekken dan mannen. Ze raakt het begrip intersectionalisme aan en verwijst hiervoor ook naar het werk van schrijver en slam poet Hind Eljadid. Op die manier legt ze ook uit hoe literatuur machtsverhoudingen en discriminatie kan blootleggen, en vertelt ze meer over waarom ze bang is voor het label 'activisme', en waarom die angst eigenlijk ongegrond is. Hiervoor verwijst ze onder meer naar het werk van Bregje Hofstede.

In overleg met de organisator kan worden afgestemd of de lezingen ook over andere thema's kunnen gaan.