De geschiedenis van naoorlogs België

Op een regenachtige lenteavond in Blankenberge tref ik op de tweede verdieping van de bibliotheek van Blankenberge Tom Naegels in gesprek met bibliotheekmedewerker Kelly De Preester. Er staat een scherm met projector klaar en het publiek zit bijna voltallig te wachten tot de lezing van start gaat. Ik begroet Tom en vraag langs mijn neus weg of hij nerveus is. Tom lacht: “Dat valt heel goed mee, hoor. Ik heb deze lezing over mijn boek ‘Nieuw België’ al vaak gebracht. In het begin heb ik ze geoefend met een regisseur, dat maakt dat ik ze ken als mijn broekzak!” Zijn woorden zijn nog niet koud of Kelly start met een korte inleiding en vraagt vervolgens Tom naar voren.

“Goedenavond. Ik ben Tom Naegels. Twee jaar geleden heb ik dit boek geschreven en het is het eerste deel van wat een tweedelig boekproject moet worden. Ik probeer daarin uit te leggen hoe België sinds de bevrijding na de Tweede Wereldoorlog geëvolueerd is naar een migratieland. Ik was 16 jaar toen ik interesse kreeg voor het onderwerp migratie. Niet toevallig was dat in 1991, want in dat jaar werden de verkiezingen eclatant gewonnen door het Vlaams Blok. Die verkiezingsdag is de geschiedenis ingegaan als Zwarte Zondag. De partij is sindsdien nooit meer weggegaan en de reden waarom die zo goed scoort, is ook nooit meer weggegaan, namelijk het thema ‘migratie’.”

Zelf heb ik Tom z’n boek nog niet gelezen. Ik realiseer me tijdens de lezing dat ik uiteraard wel weet welke nationaliteiten massaal naar onze contreien zijn gekomen, maar niet in welke volgorde. Ook niet dat ons land in de naoorlogse periode het wonder van Europa was, dat alles hier voor de wind ging, onder meer door onze rijkdom aan steenkool die veelal ontgonnen werd door Italianen. Dat na de sluiting van de mijnen onze bouwsector krachten nodig had van alweer andere migranten. En dat onze industriesector de landbouwsector van Zuid-Europa leegzuigt. Hoe onze kranten blokletterden over criminaliteit en dat ons onderwijs fouten maakte die we tot de dag van vandaag voelen. De werkloosheid onder Louis Major, die de clandestiene migranten wilde terugsturen. De weerstand daartegen van vakbonden en studenten. De discussies over dat onderwerp in linkse kringen. Hoe andere politieke bewegingen oog begonnen te krijgen voor de gastarbeiders, zoals Karel Dillen van de VU, die een hekel had aan de linkse studenten en uiteindelijk in 1978 Vlaams Blok oprichtte. Ik vind het heerlijk om al die feiten aan elkaar gepuzzeld voorgeschoteld te krijgen en na afloop voel ik me weer een stukje wijzer.

Tom bedankt het publiek voor de aandacht en Kelly sluit af: “Bedankt voor de mooie, leerrijke en enthousiaste uiteenzetting vanavond. We kunnen ons geen betere manier voorstellen om de geschiedenis van het naoorlogse België beter te begrijpen.” Een warm applaus en een geschenkje voor Tom sluiten de avond af.

Verslag door Bob Van Mol.