“De drempel om jongeren met taal te laten spelen moet laag zijn”

Eind januari gaf Sylvie Marie een workshop klimaatpoëzie aan vijftien- en zestienjarigen van het Sint-Lutgardisinstituut in Lievegem. Onder de noemer ‘Laat alles hier aarden’ werkte ze met hen rond de kracht van woorden en de schoonheid van de natuur.

Sylvie Marie

In een klimaatgedicht zit de boodschap ‘Red de natuur’, maar het staat er niet letterlijk in. Wel is het een oproep tot verandering.

Sylvie steekt meteen van wal voor de klas vierdejaars: “Ik wilde als kind ook al verhalen vertellen. Het echte schrijven begon onder een schuilnaam op een website. Op een bepaald moment nam een uitgever contact met me op en kijk, nu ben ik zeven romans en twee dichtbundels verder!”

Sylvie leest de klas een stukje voor uit haar laatste bundel. “Geen woord heb ik hier zelf van geschreven!” klapt ze enthousiast het boek toe. Vooraleer iemand kan vragen hoe dat kan, antwoordt ze: “Ik was een boek aan het lezen waar blijkbaar pagina’s in ontbraken. Heel frustrerend, hoor. Aangezien ik het moeilijk heb om zomaar een boek weg te gooien, ben ik er woorden beginnen uit te knippen. Dat zou ik vandaag ook graag samen met jullie doen: knippen, knutselen en plakken.”

Leerkracht Nederlands Janne vertrouwt me toe dat de leerlingen wel al een klein beetje vertrouwd zijn met poëzie. “Tijdens de Poëzieweek die eraan komt, gaan we het er binnenkort weer intensiever over hebben.” De leerlingen zijn ondertussen op zoek naar het verschil in gevoel tussen de zinnen ‘de avond valt steeds zwaarder’ en ‘de avond ademt nog’. “Eigenlijk gaat dat ook over de natuur”, zegt Sylvie. “Maar niet elk gedicht dat over de natuur gaat, is een klimaatgedicht. In een klimaatgedicht zit de boodschap ‘Red de natuur’, maar het staat er niet letterlijk in. Wel is het een oproep tot verandering. Vandaar dat we vaak een gebiedende wijs aantreffen of het woordje ‘laat’.

Sylvie Marie
Sylvie Marie
Sylvie Marie

Wat is er beter dan met je eigen lichaam de boodschap uit te dragen van een klimaatgedicht?

De leerlingen krijgen ter inspiratie allemaal knipsels uit het onvolledige boek van Sylvie, die verspreid worden op verschillende tafels in het lokaal. Ze mogen in stilte rondlopen om her en der knipsels te lezen en korte zinnen over te schrijven. Allemaal houden ze een natuurelement in gedachte, met als opdracht om verder te denken dan de letterlijke betekenis ervan. “De drempel om jongeren met taal te laten spelen moet laag zijn”, vertelt Sylvie. “Daarom maak ik er iets actiefs van.”

Ik ben zelf erg benieuwd wat er uit de hoofden van de vijftien- en zestienjarigen ontspruit en lees her en der stukken organisch gegroeide tekstjes:

‘De rivier die in mijn hoofd de kaarsen dooft.’

‘Ik krimp de tijd.’

‘Waar de wind ons blaast, pinken we een traantje weg.’

Het zijn maar enkele verrassende voorbeelden. Ook Janne is onder de indruk. Ik hoor haar aan Sylvie vragen of ze de teksten mag bijhouden om er in de volgende les verder mee aan de slag te gaan.

Nadat enkele jongeren hun gedicht hebben voorgelezen, deelt de auteur tattoostiften uit. "Beschrijf je vriend of vriendin maar met elkaars zin. Wat is er beter dan met je eigen lichaam de boodschap uit te dragen van een klimaatgedicht?”

Sylvie Marie

Meer over de Klimaatdichters

Ontdek wie de Klimaatdichters precies zijn en wat hun workshop inhoudt.

Verslag door Bob Van Mol.