“Wat kinderen op jonge leeftijd lezen, nemen ze hun hele leven mee”

“Waarom hebben jullie Pim uitgenodigd voor een lezing?” vraag ik op de vrouw af. Voor mij staat Leen Cox, docente aan de Karel de Grote Hogeschool in Antwerpen. Samen met haar collega’s organiseert ze een projectweek rond jeugdliteratuur voor de studenten van de lerarenopleidingen voor Kleuter- en Lager Onderwijs. “We willen deze week graag afsluiten met sprekers die iets tastbaars of zichtbaars vertellen. Als de studenten het boek van de auteur in kwestie kopen, kunnen ze er door de lezing mee aan de slag in de klas. Het moeten om die reden dan ook goede sprekers zijn. Bij voorkeur hebben ze recent nieuw werk uitgebracht, uiteraard met een inhoudelijke inzetbaarheid in het onderwijs. Pims boeken beantwoorden aan die vereisten, naast het feit dat ze literair kwalitatief zijn uiteraard. Ze handelen over een belangrijk thema, namelijk diversiteit.”

Pim start de lezing met een vraag: “Wat was jullie lievelingsboek als kind?” Titels als ‘Tiny’, ‘Pluk van de Petteflet’ en ‘Stilton’ passeren. “En op de middelbare school?” vult hij aan. Een studente antwoordt dat het op die leeftijd makkelijker was Netflix te kijken in plaats van te lezen.

Pim toont een illustratie van een schaap dat hij zelf getekend heeft. “Het is géén donut”, lacht hij. “Ik besloot toch maar een samenwerking aan te gaan met iemand die beter kan tekenen dan ik. Voor mijn eerste boeken werd dat Milja Praagman.” Hij toont een lammetje dat zij getekend heeft. Een unaniem “Oooooh” weerklinkt uit de zaal. “Oorspronkelijk wilde ik boeken voor volwassenen schrijven, maar tijdens een schrijfworkshop moest ik een prentenboek maken. Ik kreeg het idee om een boek over een lammetje te maken. Ik vond een uitgever die het boek wilde publiceren, maar alleen op voorwaarde dat ik meerdere kinderboeken zou maken. Ter inspiratie ging ik meerdere malen naar de bib en ontdekte daar het fantastische gevoel van die hele fantasiewereld in kinderboeken. Als je voor kinderen schrijft, druk je op de bovenste knop van de lift en vlieg je het flatgebouw uit!”

Pim vertelt over z’n boek ‘Het lammetje dat een varken is’ en legt uit dat het een prentenboek is dat gender en identiteit voor kleuters bespreekbaar maakt. “Ik was zelf tien toen ik voor het eerst verliefd werd op een jongen. De meeste boeken gaan over de relatie tussen jongens en meisjes. Het lezen van ‘See you in Timboektoe’ van Carry Slee was voor mijzelf een openbaring. Bryan wordt in het verhaal verliefd op z’n beste vriend. You can’t be what you can’t see.”

“Non-binair, is dat te moeilijk voor jonge kinderen?” gaat Pim enthousiast verder. “Ik zag het als een uitdaging om er een gedicht over te schrijven”. Hij leest ‘Tante Ben’ voor, een gedicht uit de bundel ‘Ik denk dat ik ontvoerd ben’, met illustraties van Sarah Van Dongen. In een volgend boek worden de boer en de dierenarts dan weer verliefd op elkaar. “Nog een ander onderwerp van diversiteit is familiediversiteit.” Hij toont een afbeelding van een niet nader te noemen Nederlandse politieke partij waarop een gezin staat afgebeeld: “Alleen de labrador ontbreekt nog op de foto, toch? Die stereotypen wil ik doorbreken door aan jonge kinderen te tonen dat het helemaal normaal is als je gezin anders samengesteld is. Dat helpt hen niet alleen bij de vorming van hun eigen identiteit, maar gaat op termijn ook onwetendheid en vooroordelen tegen.”

De studenten krijgen een opdracht: in groepjes van twee moeten ze klassieke sprookjes aanpassen met ruimte voor diversiteit. Even later hebben ze volledig nieuwe versies gemaakt van De Kleine Zeemeermin, Roodkapje en Hans en Grietje. Om het klassieke rollenpatroon te doorbreken, prikt Doornroosje zich nu aan een spijker in plaats van het spinnewiel.

“Als leerkracht voor een klas kun je heel veel invloed uitoefenen op het denken van een kind. Jullie kunnen ervoor zorgen dat een kind zich gezien voelt. Soms kan het net voor dat ene kind een wereld van verschil maken door bij het verzinnen van een opdracht het klassieke gezinspatroon te doorbreken: 'twee mannen willen samen een huis kopen’ bijvoorbeeld.” Met een knipoog sluit Pim af: “Geen te grote druk op jullie schouders, natuurlijk!” Blijkbaar hebben meerdere studenten al één of meerdere boeken van Pim gekocht, want de rij om te signeren na de lezing is lang, héél lang.

Verslag door Bob Van Mol.