Jan Uyttendaele

Lezingen

De lezingen van Jan zijn in de eerste plaats bedoeld als leesbevorderende activiteiten. De teksten wordt zo benaderd dat de luisteraars gemotiveerd worden om die werken zelf te gaan lezen. In elke lezing wordt ernaar gestreefd een evenwicht te vinden tussen twee benaderingswijzen: aandacht voor de literair-historische context én aandacht voor de actuele betekenis van het werk. De bedoeling is de luisteraars ervan te overtuigen dat het werk nog steeds de moeite waard is voor de hedendaagse lezer. In elke lezing worden fragmenten uit het besproken werk voorgelezen om de luisteraars echt met het werk te laten kennismaken en hen een voorproefje te geven van de leeservaring die hen te wachten staat. Bij de oudere teksten wordt ook aandacht besteed aan andere kunsten, bijvoorbeeld aan de liedkunst (bij liedteksten) en aan de beeldende kunst (als er een verband bestaat met het literaire werk). 

Het spreekt vanzelf dat elke lezing multimediaal wordt ondersteund door een PowerpointPresentatie en film- en geluidsfragmenten. Voor een publiek dat uit jongeren bestaat, is de interactie heel belangrijk. Het voorlezen van fragmenten wordt dan voortdurend onderbroken om in gesprek te gaan met de luisteraars. Het is de bedoeling dat het luisterplezier, dat de jongeren ervaren tijdens de lezing, hen motiveert om de teksten zelfstandig te gaan lezen. Het spreekt ook vanzelf dat na elke lezing de mogelijkheid wordt geboden om vragen te stellen en in discussie te gaan over de betekenis en de waarde van het besproken werk. Het leesplezier en de leesbevordering zijn telkens weer de belangrijkste doelstellingen van elke lezing. 

Jan biedt twaalf lezingen aan die zijn ingedeeld in drie reeksen rond hetzelfde thema. Elke reeks vormt een geheel, maar een aparte lezing uit een van de drie reeksen is dus altijd mogelijk. 

• Eerste reeks: Helden of schurken? Middeleeuwse verhalen in nieuw perspectief.

  Iedereen kent de middeleeuwse literaire superhelden Karel de Grote, Koning Arthur, Reinaert de Vos en Tijl Uilenspiegel. Maar wie zijn ze eigenlijk? We gaan terug naar de bronnen en nemen de middeleeuwse verhalen onder de loep. Waar komen die helden vandaan? Hebben ze wel echt bestaan? Welke boodschappen schuilen er achter de verhalen? Hoe komt het dat ze vandaag nog zo populair zijn? Tijdens deze lezingen maken we niet alleen een virtuele reis in de tijd, maar ook in de ruimte: welke plaatsen worden in deze verhalen genoemd en welk spoor hebben onze helden daar achtergelaten? We volgen Karel de Grote in Spanje, Koning Arthur in Engeland, Reinaert in het Waasland en Tijl Uilenspiegel in Duitsland en in Damme.

• Tweede reeks: Gewijde maagden of gewaagde meiden? Vrouwen in de middeleeuwse cultuur en literatuur.

  In deze lezingen focussen we op enkele vrouwelijke literaire personages uit de middeleeuwen, zoals Beatrijs en Mariken van Nieumeghen. Ook bij deze figuren is het niet altijd duidelijk, of ze nu helden of schurken zijn, ‘gewijde maagden’ of ‘gewaagde meiden’. We gaan opnieuw terug naar de bronnen en nemen de middeleeuwse verhalen en gedichten onder de loep.

• Derde reeks: Onsterfelijke jeugdschrijvers.

  Sommige auteurs van kinderboeken lijkt een eeuwig leven beschoren. Hun boeken worden telkens weer herdrukt, vertaald en/of verfilmd. We focussen op vier onsterfelijke Britse schrijvers, op hun werk en op de verfilmingen van dat werk.

  De concrete onderwerpen van de lezingen vind je in de bestanden in bijlage. Het document 'Lijst onderwerpen voor het middelbaar onderwijs' bevat de onderwerpen die bestemd zijn voor een publiek van leerlingen of studenten. Het document 'Aanbod auteurslezingen 2025' bevat de onderwerpen die bestemd zijn voor een volwassen doelpubliek.