Biografie
Evelien Rutten (1973) werd geboren in Genk en groeide op naast haar Poolse grootouders. Ze studeerde journalistiek in Hasselt en schrijft al ruim vijfentwintig jaar voor diverse kranten en tijdschriften. Haar reportages lees je o.a. in Feeling, De Standaard Magazine, HLN en De Tijd. In 2024 publiceerde ze het boek 'Roadtrip naar Auschwitz' (Pelckmans), een ontroerend verslag van hoe één familie de trauma’s uit het verleden een plaats geeft.
Lezingen
Evelien begint haar lezingen door te linken naar de podcast die ze heeft gemaakt. Daarvoor heeft ze honderden bronnen geraadpleegd: interviews, archieven, literatuur. Op basis van al dat onderzoeksmateriaal schreef ze een scenario voor de podcast. Pas daarna begon ze aan het boek: daarin heeft ze alle informatie verwerkt die niet in de podcast aan bod komt. Het boek is dus een veel uitgebreidere versie van de podcast. Toch zijn ze zeer complementair: in de podcast kan je proeven van de sfeer (je zit mee in de auto op roadtrip) en in het boek zit je mee in het hoofd van Evelien als auteur.
Het verhaal dat Evelien vertelt in 'Roadrip naar Auschwitz', is een universeel verhaal over verlies, moed, wreedheid en hoop. Een verhaal dat moet blijven verteld worden. Wie zijn geschiedenis vergeet, zet de deur opnieuw open voor wreedheden uit het verleden. Evelien heeft gemerkt dat haar aanpak (het ‘kleine’ verhaal van twee mensen die toevallig verzeild geraken in de tandwielen van de wereldgeschiedenis) veel meer emotionele impact heeft dan een droge, feitelijke geschiedenisles. In haar boek geraken lezers emotioneel betrokken; ze willen weten hoe het met deze mensen verder ging. Doordat ze persoonlijke verhalen afwisselt met historische en wetenschappelijke feiten, krijgt de lezer bijna ongemerkt een belangrijke les geschiedenis mee. De reactie van veel lezers is dan ook "dat ze heel veel hebben bijgeleerd", ook mensen die eigenlijk niet zo geïnteresseerd zijn in oorlogsgeschiedenis. Het doet Evelien veel plezier om deze lezers toch te bereiken.
De lezingen van Evelien kunnen plaatsvinden volgens drie mogelijke formules:
1. Een avondvullend programma in samenwerking met Nicolas Rombouts, die haar muzikaal begeleidt op zijn contrabas:
Evelien leest stukken voor uit het boek, afgewisseld met een aantal theatrale handelingen en de eigenlijke lezing. Ze vertelt over haar familiegeschiedenis, hoe de twee levens van haar grootouders verweven zijn geraakt met de grote wereldgeschiedenis. Gaandeweg de lezing wordt duidelijk dat haar grootvader een Poolse bakker was. En hoe brood, bloem, de Poolse cultuur, familiefeesten en lekker eten verbonden zijn met onze geschiedenis en ook met Eveliens persoonlijkheid.
Ze eindigt de lezing met inzichten over epigenetica, hoe trauma’s worden doorgegeven en hoe ze persoonlijk heeft geworsteld met de trauma’s van haar grootouders. Hoe oorlogswonden die vandaag ontstaan, nog repercussies zullen hebben over tachtig jaar (net zoals in haar familie). Doorheen de lezing zoomt ze ook in op de bronnen die ze heeft geraadpleegd om het verhaal tot stand te laten komen.
2. Een eenvoudigere versie van de lezing (zonder muzikant)
Evelien leest voor uit het boek en vertelt over haar zoektocht naar de ontbrekende gaten in haar familiegeschiedenis. Hoe haarfamilie veranderd is door de roadtrip die ze samen hebben gemaakt. Hierbij vertelt ze ook over haar bronnenonderzoek: de toevallige vondsten in archieven, de vele interviews en de literatuur die ze heeft geraadpleegd.
3. Een lezing in interview-vorm
Evelien gaat in gesprek met een interviewer en daarna is er ruimte om vragen te stellen. Als organisator voorzie je zelf een interviewer die de vragen voorbereid in overleg met Evelien.
