Rita Depestel-Martynowski
Biografie
Rita Depestel-Martynowski (1953) is auteur, vertaler, tolk en taalfanaat. Als kind raakte ze gefascineerd door beelden van de Berlijnse Muur. Na haar studies Germaanse greep ze de kans om Nederlands te gaan doceren in Polen, dat toen nog koud en communistisch achter het IJzeren Gordijn lag. Rita leerde Pools, tolkte voor Belgische journalisten, schreef voor Knack en De Standaard en werd verslaggever voor de toenmalige BRT-radio. Terug in België werkte ze als congrestolk en vertaalde ze twee Poolse romans die zich toevallig (of niet) afspelen in Wrocław, de stad waar ze lesgaf, en die voor de oorlog Breslau heette. Zo ontdekte Rita het plezier van het literaire schrijven. Wanneer ze op een zolder in Frankrijk honderden oorlogsbrieven vindt, rijpt het plan voor een eigen roman. Ze meldt zich bij de Schrijversacademie in Antwerpen.
'Liefste Clara. Brieven van achter het IJzeren Gordijn' brengt het verhaal van Rita’s alter ego Veerle Frion, een jonge vrouw die haar mannetje staat in de harde communistische wereld. Aan de hand van brieven van haar Franse oom ontdekt ze een familiegeheim waarin de woelige geschiedenis van de rafelranden van Europa – Oekraïne en Polen – een grote rol speelt.
Rita is een geboren verteller, die de kunst verstaat om geschiedenis en autobiografie te verstrengelen tot een meeslepend verhaal, geschreven in een soepel en ritmisch Nederlands.
Uitgelichte titels
Liefste Clara - brieven van achter het IJzeren Gordijn
Lezingen
Samen met hoofdpersonage Veerle Frion neemt Rita je tijdens haar lezingen mee op ontdekkingstocht doorheen de woelige geschiedenis van Oekraïne, Polen en Oost-Duitsland.
In volle Koude Oorlog kwam Rita terecht in een wereld van wachtrijen, schaarste, rantsoenbonnen en woningnood. Kort na haar aankomst in Polen werd Karol Wojtyla tot paus verkozen, waardoor Polen plotseling een brandpunt van internationale belangstelling werd. Het communistische regime wankelde. In ijltempo leerde Rita Pools en werd ze journaliste voor De Standaard en Knack.
Nu de periode van de Koude Oorlog al een hele tijd achter ons ligt en Oost-Europa onherkenbaar is veranderd, wil ze met 'Liefste Clara' de herinnering aan die harde tijden levend houden. In haar lezingen loodst Rita haar publiek daarom naar de rafelranden van Europa en hun ingewikkelde geschiedenis, die gepaard ging met met weinig bekende volksverhuizingen.
Rita's trigger om het boek te schrijven lag vreemd genoeg niet in Polen, maar in Frankrijk. Daar vond ze honderden oorlogsbrieven gericht aan haar tante Clara, geschreven door haar oom die krijgsgevangen was in de buurt van Wroclaw, de Poolse stad waar Rita werkte en die voor de oorlog Breslau heette. Ze zocht een structuur en een hoofdpersonage voor haar verhaal.
De keuze van een fictief hoofdpersonage verleende haar de vrijheid om de vele aspecten van het leven tijdens de Koude Oorlog in één gelaagd verhaal samen te ballen. Uiteindelijk is het niet Veerle Frion die de hoofdrol speelt, noch haar verloren gewaande grootvader. Rita schreef dit boek over Europa. Alleen: toen ze het schreef was er nog geen oorlog in Oekraïne.
Praktisch
- Als organisator voorzie je een beamer en een projectiescherm of een muur waarop geprojecteerd kan worden
- Voor grotere groepen en/of ruimtes maakt Rita graag gebruik van een microfoon en geluidsversterking
